Yemliha Durmaz Menu

Bağlantı adresi:

SPSS DERS 7: T-testi

T testi ile iki grubun ortalamaları karşılaştırılarak, aradaki farkın rastlantısal mı, yoksa istatistiksel olarak anlamlı mı olduğuna karar verilir.İşte üniversitedeki eğitimimizde ilk gösterilen testlerden biri olan t-testini spss uygulanışını anlatacağım bu dersimizde.  Eğitim setimize devam ederken, bir önceki dersleri dinlemeyi unutmayınız üzerine ekleyerek ve yavaş yavaş her hafta bir eğitim video şeklinde karşınızda olacağım. T-tesinin spss uygulanışını izlemek için lütfen devamını okuyun’a tıklayınız.

  • eray

    Hocam korelasyon ve regresyon videosu olacak mı? Bundan sonra yanılmıyorsam anova yı vereceksınız. Guzel ve açıklayıcı anlatımınız ıcın tekrardan tesekkurler…

    • Yemliha

      Merhaba Eray,
      Evet korelasyon ve regresyon videoları’da olacak, iş hayatından dolayı bu aralar biraz yoğun olduğumdan ekleyemiyorum bu hafta kaldığımız yerden devam edeceğiz.

  • Eray

    Anladım hocam, teşekkürler…

  • Bahar

    Merhaba, ben iki grup karsilastirmasi yaptim ve sonuc iki grup arasinda anlamli bir fark olmadini soyluyor ancak hazirladigim rapor icin yaptigim arastirma tam bunun tersini soyluyor. Mesela diyelim ki sigara icenlerde akciger kanserine yakalanma orani icmeyenlere oranla daha fazla, bu realite ama benim analiz ettigim grup- belki de elimde yeterli sayida data olmamasi nedeniyle-bunun tam tersini soyluyor, bu durumda yani gercek hayatla celisen bir sonuca ulasinca. sig 2 tailed degerini degil de iki grup arasindaki farki degerlendirsem yanlis bir yol mu izlemis olurum cunku bu raporu bilimsel gerceklere dayandirmak zorundayim ( benim degerlerim sig 2 tailed icin 0.775 , iki grubun mean degerleri de sirasiyla 31.29 ve 32.38 ) Tesekkurler

    • Yemliha

      Merhaba Bahar,
      Öncelikle bunun iki sebebi olabilir, örneklem hacminiz den kaynaklanan problem olabilir, yani aslında örnekleminiz ana kütleyi yeterince temsil etmiyordur.
      İkincisi ise uyguladığınız istatistiki test hatalı olabilir, yani bağımlı t-testimi bağımsız t-testimi kullanacaksınız yada parametrik mi nan parametrik mi dağılıyor veriniz önemli zaten muhtemelen yeterli örnekleme sahip değilse parametrik olmayan analizleri uygulamanız gerek o zamanda t-testi gibi testler maalesef doğru sonucu vermeyecektir.

  • Bahar

    Anladım, çok teşekkür ederim..

  • erkan

    Merhaba, ki kare testi olacak mı acaba?

  • özlem

    merhaba hocam burada bayanların sayısı yuksek oldugu ıcın erkeklere oranla personel güçlendirme algıları daha yuksek oldu tamam hatı payımız var 0.05 ama erkek ve bayan sayılarını eşitleme ve bu testi tekrar yapma sansımız olabilir mi?

    • Yemliha

      Merhaba Özlem,
      T-testi frekans değil ortalamaları baz alan bir test tekniğidir bu sebeple erkek veya bayan’ların sayılarını eşitlemeniz çok önemli olmayacaktır.
      Bakın örnekleminiz çok önemli ülkemizde yapılan ve bize üniversitelerde öğretilen bir hatadır bu örnekleme konusu. Bize ne denir örneklem sayısını hesaplanışını gösterirler sadece o sayıyı tutturduk mu olay tamam sanarız ama öyle değil, yapılan örneklem anakütleyi en iyi şekilde temsil etmelidir önemli olan budur. Yani oradaki sayı aslında örneklemin ana kütleyi temsil etmesinde örneklemin kendi içinde bir değişken bir parametredir desek yanlış olmaz. Peki geri kalan önemli şeyler nelerdir? Dağılım önemli örneğin katılımcıların cinsiyet dağılımları ana kütleye yakın olmalı, yaş dağılımlarıda aynı şekilde. Sizin sorduğunuz soruda buna benziyor Özlem hanım, yani örneklemin temsil yeteneği için sadece sayıyı tuttursak olur mu diye sormaya benziyor. Bunu bu şekilde bir örnekle açıkladım ki hem yapılan bir hatayıda okuyanlar anlamış olsun.

  • Büşra

    Merhaba hocam, ben bir dersimizin gereği olarak 18 kişilik bir gruba Sınav Kaygısı Ölçeğini uyguladım. Bu ölçeğin Standart Sapma, mod , medyan gibi değerlerini bulmam için ve kız ve erkeklerin karşılaştırmasını yapmam için Spss programında nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

    • admin

      Merhaba, betimsel istatistiklerini spss eğitimleriminizin içerisinden bakarak yapabilirsiniz, örnekleminiz 18 olduğundan parametrik olmayan testleri uygulamanız gerekecektir. T testinin paremetrik olmayan karşılığı Mann Whitney U testini uygulayabilirsiniz.

  • Büşra

    Anladım teşekkürler. Peki Kız ve Erkekler için ayrı ayrı merkezi yığılım ölçülerini nasıl hesaplayabilirim?

    • admin

      Frekans analizini anlattığım yerde üzerinde durmuş olmam lazım ilgili derse bakabilirsiniz

  • özlem

    tamam hocam anladım tesekkur ederim

  • sergen

    Hocam merhaba. Kafama takılan bir soru var cevaplarsanız çok sevinirim. Burada ölçeklerin ortalamalarını karşılaştırıyoruz.Örneğin personel güçlendirme ölçeğinde “yaptığım iş benim için önemlidir” sorusunu ele alalım. Hipotezimizi şu şekilde kurduğumuzu farzedelim: Yapılan iş benim için önemlidir sorusu cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir/göstermektedir. Yani ölçeğin ortalamasının değil de 1.soruya verilen cevapların farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek istersek, 5′ li likerte verilen cevapları sürekli değişkenmiş gibi kabul edip yapsak herhangi bir sorun olur mu? Bu şekilde test yapabilir miyiz.? Şimdiden çok teşekkür ederim hocam

    • yemliha

      Merhabalar, bunun için zaten lisrel programında yapısal eşitlik diye bir analiz çeşiti var, ama dediğiniz gibi de yapabilirsiniz soru bazlı olacağından problem olmaz.

  • Buşra

    Hocam Merhabalar,
    Öncelikle bilgilendirici videolarınız için çok teşekkür ederim.
    Benim sorum şu olacaktı. Bir tez üzerinde çalışmaktayım. Tezde ingilizce seviye grubuna göre(4 alt grup var ) öğrencilerin writing yazmaya olan kaygılarının değişip değişmediği ile ilgili.
    Öncelikle sormak isterdiğim şey kaygı envanterinin 3 alt grubunun ortalamasını mı almalıyım(Ölçeklerin Ortalamasının Alınması videonuzdaki gibi) yoksa toplam puanlarını mı almalıyım? İkinci sorum şu, sizin videonuzda normal dağılımlara bakılmamış siz önceden bakıp t testini öğretmek amaçlı hazırladığınız için sanırım. Ben normal dağılıma mutlaka bakmalıyım hangi testleri kullanacağıma karar vermek için değil mi? Üçüncü olarakta dağılımımın normal çıktığıı varsaydığım koşulda uygulamam gereken test, korelasyon? ANOVA? normal dağılmıyor ise hangi testleri uygulmalıyım?
    Cevap verirseniz çok yardımcı olursunuz şimdiden çok teşekkürler

    • yemliha

      Merhaba, evet ayrı ayrı alt kategorilere bakacaksınız genel olarak bakmanız gerekmez tabi araştırma konunuza göre korelasyon yapılacaksa orada genel olarak bakılabilir. 2. olarak normal dağılım varsayımlarını incelemenizi öneririm, her zaman normal dağılıma bakmak gerekmez.

  • ramazan

    merhaba hocam veri setini nasıl alabilirim veya soruları word şeklinde

    • yemliha

      Merhabalar,
      web sayfanın sol tarafında veri seti ve anketi indirebilirsiniz. Lakin tez vb gibi projelerde kullanacaksanız onay almanız gerekmektedir.
      Kolay gelsin.

  • yusuf

    merhaba kolay gelsin. yardımcı olursanız çok sevinirim. mesela depresyon ölçeği kullanılarak kız ve erkeklerin depresyon düzeyleri belirlenmeye çalışılıyor bunun için t testi kullandık tamam, ama şöyle olsaydı arabesk müzik dinleyen kızlar ve arabesk müzik dinleyen erkekler arasında fark var mı ya da arabesk müzik dinlemeyen kızlar ile arabesk müzik dinlemeyen erkekler arasında fark var mı? yani cinsiyet değişkeni de kendi içinde gruplara ayrılmış olsa bu nasıl analiz edilir?

    • yemliha

      Merhabalar,
      Konunuzla ve kullandığınız ölçek tipine göre değişiklik gösterir.
      Örneğim soru şu şekilde olduğunu düşünelim.
      X) Arabesk müzik dinlermisiniz? a)evet b)hayır
      x)cinsiyetiniz? a)kız b)erkek
      Eğer bu şekilde bir soru formu varsa değişkenleriniz yapısı gereği burada arabesk müzik dinleyenlerin cinsiyete göre farklılıkları ki-kare analizi ile ölçülür.
      Eğer depresyonu arabesk müzik dinleyenlerin cinsiyet kırılıma göre yapacaksınız o zaman veri setinizde cinsiyetler ile arabesk müzik dinleyenleri çaprazlayarak arabesk müzik dinleyen kız ve erkekleri yeni bir değişken olarak atayıp t-testi yapacaksınız.
      Veri seti ve konunuza göre farklılık göstermektedir.

  • serdar

    Hocam merhabalar;
    Okuduğunu anlama becerisinin matematikte problem çözme üzerindeki etkisini araştırıyorum. Okuduğunu anlama başarı testi ve problem çözme testi geliştirdim. Bunları öntest ve sontest olarak uyguladım. Ön test ve Son test sonuçlarına göre bu ikisi arasındaki ilişkiyi incelemek için spss programında nasıl bir yol izlemeliyim?
    Teşekkür ederim.

    • yemliha

      Merhabalar,
      Bunun iki yöntemi var birincisi elbette ki ön test ve son test algılarını korelasyonla hesapyalabilirsiniz. İkincisi ise aralarında bir bir ilişkiden ziyade farklılık olup olmadığını ölçmenizi öneririm bunuda pre-ttest ile yapabilirsiniz.

  • yusuf

    “Eğer depresyonu arabesk müzik dinleyenlerin cinsiyet kırılıma göre yapacaksınız o zaman veri setinizde cinsiyetler ile arabesk müzik dinleyenleri çaprazlayarak arabesk müzik dinleyen kız ve erkekleri yeni bir değişken olarak atayıp t-testi yapacaksınız.” dediğiniz şeyi nasıl yapabilirim? elimdeki değişkenlerden yeni bir değişken üretmeyi crosstabs ten yapmayı denedim ama yeni bir veri olarak veri setime atanmadı. açıklayıcı bir şekilde izah edebilir misiniz? şimdiden teşekkürler.

    • admin

      Merhaba,
      Öncelikle crosstabs sonucundaki yanıtlara göre veri setinize yeni bir sütun ekleyerek o yeni eklediğiniz boş sütunun kod kısmına crosstabs sonucunda çıkan çapraz yanıtları kodlayın. Daha sonra cinsiyet ile arabesk müzik dinleme yanıtlarının bulunduğu sütunları yeni oluşturduğunuz boş sütuna getiriniz. Ardından ilgili boş sütuna yanında olan müzik dinleme ve cinsiyete göre uygun kodu vererek oluşturabilirsiniz. Eğer veri setiniz çok büyükse o zaman excel’de makro yardımı ile veya spss’de syntax yardımı ile yapabilirsiniz.

  • uğur

    Yemliha Bey merhaba. Kentsel dönüşümle ilgili bir saha çalışması yapmaktayım. Anket formumda kentsel dönüşüm kavramının kiracılar ve ev sahipleri arasındaki algılama farkına dair bir sorum var. İlgili sorum “Kentsel dönüşüm denince konutların yenilenmesi, güzel görünüm, çevrenin değişip güzelleşmesini anlarım” şeklinde soruma 5’li likert ölçeğinde Kesinlikle Katılmıyorum, Katılmıyorum, Ne katılıyor ne katılmıyorum, Katılıyorum, Kesinlikle Katılıyorum cevapları var. Buradan hareketle kiracılar ve ev sahipleri arasındaki farklılıkları analiz etmek için bağımsız gruplar t testini kullanmak istiyorum.
    h0: Kiracılar ve ev sahipleri arasında kentsel dönüşümü algılama açısından bir farklılık yoktur şeklindedir. Sizce değişkenime uyguladığım test doğru mudur? Tek değişken üzerinden hareket ettiğim için mevcut değişkenimin ortalamasını almak zorunda mıyım? Şimdiden teşekkürler.

    • admin

      Merhaba,

      Örneklem hacminizin yanında veri dağılımınız normal ise ve kiracı-ev sahibi gibi bir yanıtı bulunan soruya sahipseniz söylediğiniz hipotezi t-testi ile ölçmeniz mümkündür. T-testi’de ortalamaları karşılaştırmaktadır bu yüzden ölçeğinizin ortalamasını almanız gerekmektedir.

  • serkan

    Merhabalar spss de bir konu hakkında yardımınıza ihtiyacım var. yaş için t testi yapıyorum. sizin videolarda anlattığınız gibi ortalamalar ile t testi sonucunu buldum. sig.(2.tailed)0,012 çıktı bunu alpha değeri ile kıyaslamam gerekiyor sanırım anlamlı farklılık olup olmadığı yorumunu yapmam için. Videonuzda alpha değeri 0,05 demişsiniz. Bu standart her t testi için geçerli bir sayı mıdır? Yoksa alphayı kendi çalışmamda bulmam mı gerekiyor? Bulmam gerekiyorsa nasıl bulabilirim? Yardım ederseniz çok sevinirim. Ankete Katılımcı sayım 640 t testi yapmam hatalı mı?

    • admin

      Sanırım bu sorunuza yanıtınızı mail ile vermiştim size. İyi günler 🙂

  • emre

    Hocam merhaba, kontrol ve deney gruplarını karşılaştırmak için acaba ne yapmamız gerekiyor. konu ile ilgili videonuz var mıdır?

    • admin

      Emre Merhaba,
      Ön test son test gibi testler mevcut, tam olarak çalışmanıza göre değişir bu.
      Örneğin: Bir eğitim vermeyi planlıyorsunuz önce algıları ölçtünüz, ardından eğitimi verdikten sonra yine aynı algıyı ölçtünüz ve eğitimin işe yarayıp yaramadığına bakmak istiyorsunuz. Mesela burada ön test son test uygulayabilirsiniz gibi. Tabi verinize de bağlı bu

  • Şükrü BUDANOĞLU

    Hocam SPSS’ de yapılan bir anketin ortalamasını bozan kişileri nasıl bir yöntemle tespit edebiliriz ? Yani daha doğrusu sallayanaları 😀

    • admin

      Merhaba,
      çeşitli analizler var, veri doğrulama çaprazlama ve aykırı değerler gibi…

  • sibel

    merhaba, videolarınız çok faydalı. spss i unutmuş biri olarak çok faydalı olacağını düşünüyorum. anne kişilik özellikleriyle çocuklarındaki internet bağımlılığını araştırıyorum. veri girişini yaparken iki grubun verilerini faklı dosyalara mı kaydedeceğim.

    • admin

      Merhaba, teşekkürler. Farklı şekilde kaydetmenize gerek yok. Aynı spss’e kaydedin gerekirse split file’den değişim yaparsınız.

  • orhan

    Merhaba,
    Üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin motivasyon ve tutum düzeyleri üzerine bir tez hazırlamaktayım. Araştırmaya toplamda 372 öğrenci katıldı, fakat bazı bölümlerden katılımcı sayısı oldukça az. Öyle ki; kimi bölümlerden 1,2,7,10,12 öğrenci katılmış. Bu durumda, bölümlerine göre farkı analiz ederken bu kadar az sayıda katılımcının olduğu bölümleri “katılımcı sayısı yetersiz” diye yorumlayarak geçebilir miyim? Veya, başka ne yapabilirim?
    Diğer bir sorum şu olacak; cinsiyete göre farkı analiz ederken bu durumun bir önemi/sakıncası olur mu? Yani, bu kez dağılım 222-150 şeklinde oluyor ve böylelikle cinsiyete göre farkı incelerken hangi bölümden kaç öğrencinin katıldığına bakılmaksızın analiz etmek mümkün olur mu?
    Son olarak 325-47 dağlımını analiz etmek mümkün olur mu? Yani, gruplar arasındaki katılımcı sayısında farkın bu kadar çok olması sakıncalı olur mu?
    Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler.

    • admin

      Merhaba,
      Zaten gruplar arasındaki sayılar sizin hangi analizi yapmanız ( parametrik yada parametrik olmayan) gerektiğini gösterecektir. Dağılımınıza uygun şekilde analiziniz belli olacaktır. Anovalarda post hoc analizleri zaten gruplar arasındaki n sayısından kaynaklanan problemleri çözmeye yönelik analizlerdir. Katılımcı sayısının az olduğu grupları bir üst yada bir alt grupla birleştirebilirsiniz. Analizini yapmamak doğru olmaz bilginize.

  • yücel

    hocam bu analizleri yapabilmek için önceden verilerin normal dağılıma uyup uymadıklarının testini yapmamız gerekmiyormu çünkü t testinin uygulanabilmesi için verilerin nrmal dağılıma uyması zorunlu değilmi

    • admin

      Merhaba Yücel,

      Dağılımın normal olduğu varsayımı ile analizleri yapıyoruz diye derslerin başında söylüyorum zaten.

      Zaten diğer eğitimlerde ( Bu seneki) Dağılımnın normalliği nedir, nasıl normal dağılım varsayımlarından faydalanır ve dağılım normal değilse yapılan bu analizlerin karşılıkları nelerdir kısmını anlatacağım.

      İyi çalışmalar.

  • ibrahim

    Merhaba Hocam; Şöyle bir sorum olacak Bi 8 alt boyutu olan bir değişkenin ortalamasıyla cinsiyet arasındaki anlamlılık farkına bakmak istiyorum örneğin. Direk genel ortalama ile bakmak mı daha doğru bir yaklaşımdır yoksa alt boyut ortalamaları ile bakmak mı daha doğru olur?

    • admin

      Merhaba,

      Ölçeğinizin hem alt boyutları hem de geneli ile bakmanız gerekmektedir. Sonuç itibari ile genel ölçekte bir farklılık çıkmasa da herhangi bir alt boyutta çıkabilir. Buda tutumları doğru ölçmenizi sağlayacaktır.

      Örneğin: Katılımcıların stres algıları cinsiyetlerine göre farklılık göstermeyebilir ama katılımcıların stres alt boyutu olan duygusal stres algıları cinsiyete göre farklılık gösterebilir ve bu farklılığın cinsiyeti kadın olanlardan kaynaklandığı sonucuna ulaşabilirsiniz.

      iyi çalışmalar.

  • SEYDA

    YEMLİHA BEY MERHABALAR. TEZİMDE CİNSİYET İLE ÖRGÜTSEL GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİYİ BELİRLEMEYE ÇALIŞIYORUM. ÖRGÜTSEL GÜVENİN ORTALAMASINI ALDIM AYNI SEYI CİNSİYETİNDE Mİ ORTALAMASINI ALARAK KARŞILAŞTIRMA YAPACAĞIZ.

    • admin

      Merhaba,

      Örgütsel güven ile cinsiyet arasındaki ilişki değil farklılığa bakabilirsiniz. Değişken yapıları buna müsait değil. Cinsiyetin ortalamasını alamazsınız bilginize.

  • ramazan B

    Selam Yemliha,
    Normallik Testi neden yapmadık ? t testi mi yoksa man whitney u testi mi olduğunu normallik testleriyle ölçmemiz gerekmiyor mu ? bende data scientist’im dikkatimi çekti

    • admin

      Ramazan merhaba,

      Eğitim süreçlerinde aslında başlarken bir çok analizi, R ve Python dahil anlatmayı düşünüyordum taa 2014 yıllarında. Eğitimde öncelikle normallik analizlerini bu eğitimler bitince analiz adımlarına karar verme dersinde anlatacaktım ama anlatma fırsatım hiç olmadı. Ama sorunun yanıtına gelince verinin dağılımının yanı sıra merkezi limit teoreminin de iyi anlaşılması, ve verinin daha öncesinde dağılımına bakılmıştı (ki aynı veride hem parametrik hem parametrik olmayan analizler anlatılacaktı) bu nedenle yapılmadı.

      Bilgine.

  • Lütfen yorum yaparken temiz ve anlaşılabilir bir üslup kullanın.